College presenteert weloverwogen concept perspectiefnota 2026

De gemeentes in Nederland staan voor een steeds groter wordende uitdaging. Steeds meer taken vanuit het rijk moeten lokaal worden uitgevoerd. Daarnaast verlaagt de rijksoverheid de bijdrage in het gemeentefonds. Zo ook hier op Texel. Ondanks dat Texel, mede vanwege haar extra opbrengsten vanuit toerisme, tot op heden financieel een sluitende begroting liet zien, vraagt deze landelijke ontwikkeling om een reële( r) perspectief voor de laatste begroting van deze collegeperiode. Het college heeft bij deze concept perspectiefnota een start gemaakt met een nieuwe begrotingssystematiek om te kunnen anticiperen op de bezuinigingen vanuit het rijk.

Inhoudelijke en autonome ontwikkelingen

In deze concept perspectiefnota zijn voor de komende periode de belangrijkste inhoudelijke ontwikkelingen met de daarvoor benodigde financiën per programma geschetst. Ook staat aangegeven welke toekomstige (financiële) maatregelen nodig zijn om een meerjarig financieel gezond perspectief te laten zien. Denk hierbij aan autonome ontwikkelingen, zoals onder andere: de kostenstijging van personeel en middelen, de kostenstijging van de aanbestedingen en energie. Ook voordelen op de verwachte rentelasten zijn opgenomen.

Budgetten zorgvuldig bekeken

In deze concept perspectief nota is een eerste opmaat gemaakt om de budgetten zorgvuldig te bekijken, om daarmee “lucht” uit de begroting te halen en beter aan te sluiten bij de werkelijkheid. Op de budgetten van de organisatie zijn daarbij nu circa € 1 miljoen aan kostenstijgingen over de afgelopen 2 jaar niet opgenomen in de meerjarenbegroting. Op deze wijze is een bezuiniging voorgesteld waarmee bij de eerdere presentatie van de begroting een langjarig sluitende begroting kan worden gepresenteerd.

Kapitaallasten

Sinds 2015 is het verplicht om de kapitaallasten van investeringen op te nemen in de begroting. Tot die tijd werden de investeringen direct en volledig betaald vanuit de begroting. Doordat een groot gedeelte van de investeringen over een periode van 25 of 40 jaar wordt afgeschreven, stijgen de totale kapitaallasten nog de komende 15 tot 30 jaar. We brengen nu in kaart welke stille (kapitaal)lasten aanwezig zijn in onze begroting en welke investeringen voor de toekomst nodig zijn. Dit geeft een concreet langjarig beeld en op basis daarvan kan een keuze worden gemaakt voor een kapitaallastenplafond. De groei van het gemeentefonds is namelijk niet in lijn met de investeringen die nodig zijn op het eiland.

Het college wil een langjarig realistisch perspectief presenteren en haar ogen niet sluiten voor het huidige systeem van het presenteren van de kapitaallasten. Om die reden zijn de toekomstige kapitaallasten ook in beeld gebracht. Nader onderzoek naar stille lasten en kapitaallasten zal voor het volgende college gereed zijn zodat er keuzes voor de langere termijn gemaakt kunnen worden.

Sluitende begroting

Op dit moment laat de doorrekening in het meerjarenperspectief inclusief kapitaallasten een sluitende begroting zien voor 2026. Het college stelt daarbij wel voor om maatregelen te nemen om tot dit resultaat te komen. Namelijk het verhogen van de toeristenbelasting naar €2,55 en de OZB met 10% meer dan trendmatig te laten stijgen. Het college realiseert zich dat dit afwijkt van het coalitieakkoord, maar acht het wel verantwoord, aangezien Texel ondanks deze verhoging nog steeds één van de laagste OZB van Nederland heeft.

Zij vindt het reëel dat de lasten tussen de bezoeker, de inwoner en eigen organisatie worden verdeeld en wil daarmee een volgende coalitie een financieel gezonde uitgangspositie geven.

Kritische blik op nieuwe voorstellen

Het college zet zich in om het College Uitvoeringsprogramma deze bestuursperiode af te ronden. Vanuit deze opgave is met een kritische blik gekeken naar de voorstellen voor nieuwe investeringen die zijn ingediend voor deze concept-perspectiefnota. Voorstellen moeten niet alleen financieel haalbaar zijn, maar er moet uitvoeringscapaciteit voor beschikbaar zijn die voldoende zijn voorbereid op de taken.

De voorstellen die nu opgenomen zijn hebben onder andere betrekking op: 

• Het uitvoeren van het wegenbeheerplan;
• Verduurzamen schoolgebouwen;
• Uitbreidingen in de groenvoorziening bij nieuwe ontwikkelingen;
• Versterken en (door)ontwikkelen van de gemeentelijke organisatie;
• Uitvoering en controle van wettelijke taken en verplichtingen.
  

Hoe verder?

Het college wil de komende tijd graag het politieke gesprek met de raad voeren over hoe zij, zowel inhoudelijk als ook financieel, het komende jaar keuzes gaan maken. Op 16 april 2025 staat de concept-perspectiefnota ter vaststelling op de raadsagenda.